Podziały, scalenia i rozgraniczenia nieruchomości oraz procedury ewidencyjne

Trzecie wydanie publikacji Podziały, scalenia i rozgraniczenia nieruchomości oraz procedury ewidencyjne, wzbogacone o najnowsze orzecznictwo SN i NSA stanowi bogate omówienie reguły wykładni przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1774 ze zm.), a także zagadnień w zakresie scalania nieruchomości o niekorzystnych warunkach zagospodarowania i ponownego ich podziału na działki gruntu nadające się do zabudowy.

Niniejsza publikacja przeznaczona jest przede wszystkim dla prawników, urzędników, geodetów i urbanistów zajmujących się problematyką gospodarki nieruchomościami, w tym tworzenia działek gruntu dla przedsięwzięć inwestycyjnych.

Prezentowana publikacja zawiera omówienie dotyczące m.in.:

Pojęcie nieruchomości (definicje w Kodeksie cywilnym, ustawie o księgach wieczystych i hipotece oraz w ustawie o gospodarce nieruchomościami),
Pojęcie działki gruntu (definicje w Prawie geodezyjnym i kartograficznym, ustawie o planowaniu przestrzennym, a także w ustawie o gospodarce nieruchomościami),
Pojęcie działki budowlanej (definicje w ustawie o planowaniu przestrzennym, w Prawie budowlanym, ustawie o gospodarce nieruchomościami, oraz w Prawie geodezyjnym i kartograficznym),

Podziału nieruchomości:

• rodzaje i cel podziałów nieruchomości (podział: cywilny, do korzystania, rolny, ewidencyjno-geodezyjny),
• podział nieruchomości rolnych i leśnych (pojęcie nieruchomości rolnych i leśnych),
• podział bez decyzji administracyjnej,
• zasady i warunki zatwierdzania podziału decyzją administracyjną  (wydzielanie: niezbędnych dróg, działek gruntu o powierzchni poniżej 0,3000 ha,  działek o powierzchni poniżej 0,3000 ha pod drogi wewnętrzne, działek gruntu dla powiększenia sąsiedniej nieruchomości,  działek gruntu dla regulacji granic między nieruchomościami, działek gruntu na cele określone w art. 95 ustawy o gospodarce nieruchomościami, działek gruntu w celu podziału gospodarstwa rolnego, warunek zatwierdzenia podziału w postaci zbycia wydzielonych działek gruntu w określonym terminie;

Podziału nieruchomości na terenach objętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego:

• warunki zgodności podziału z mpzp (przedmiot podziału, cel, charakter i skutki ustaleń planu miejscowego, zakres ustaleń mpzp, pojęcie zgodności podziału z mpzp, planistyczne zasady i warunki scalania i podziału nieruchomości wobec podziału, planistyczne kryteria podziału nieruchomości),
• warunek dostępności wydzielonych działek gruntu do drogi publicznej (cel i charakter dostępu do drogi publicznej, bezpośredni dostęp do drogi publicznej, pośredni dostęp do drogi publicznej, proceduralne określanie dostępności do drogi publicznej w dokumentach podziałowych, zapewnianie dostępności do drogi publicznej po zatwierdzeniu podziału, zapewnianie dostępności do drogi publicznej w chwili dokonywania podziału, wyłączenie obowiązku zapewniania dostępności do drogi publicznej, podział po podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzenia mpzp),
• podziału nieruchomości na terenach objętych obowiązkiem sporządzenia mpzp (przypadki obowiązku sporządzenia mpzp, warunki zawieszenia postępowania podziałowego, podział niezależnie od ustaleń mpzp),
• podziału nieruchomości na terenach nieobjętych mpzp (zgodność podziału z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, rodzaje i charakter prawny decyzji planistycznych, planistyczne kryteria podziału w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, alternatywność kryteriów podziału, skutki zawieszenia postępowania w sprawie wydania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, niesprzeczność podziału z przepisami odrębnymi, cel i zakres dopuszczalności dokonywania podziału, pojęcie przepisów odrębnych, warunek dostępności wydzielonych działek gruntu do drogi publicznej),
• podział nieruchomości niezależnie od ustaleń mpzp (poszczególne cele wydzielenia działek gruntu, zniesienia współwłasności nieruchomości zabudowanej, podział nieruchomości w spółdzielni mieszkaniowej),
• podział budynków i nieruchomości zabytkowych (pojęcie nieruchomości zabytkowych i formy ich ochrony, procedury podziałowe wymagające zgody konserwatorskiej, wyłączenia obowiązku uzyskiwania zgody konserwatorskiej, proceduralne warunki uzyskiwania zgody konserwatorskiej),
• postępowanie administracyjne o podział nieruchomości na wniosek (właściwość organów administracji i sądu cywilnego, podmioty uprawnione do wnioskowania o podział, strony postępowania podziałowego,     wniosek o podział nieruchomości i jego załączniki, opiniowanie proponowanego podziału nieruchomości, pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków, dokumentacja podziałowa oraz inne czynności dokonywane w toku postępowania podziałowego, decyzja o zatwierdzeniu podziału nieruchomości, warunkowe zatwierdzenie podziału nieruchomości, koszty postępowania podziałowego, opłata adiacencka przy wzroście wartości nieruchomości w wyniku jej ewidencyjnego podziału),
• postępowanie administracyjne o podział nieruchomości z urzędu (przypadki wszczęcia postępowania z urzędu, strony postępowania podziałowego, dokumentacja postępowania podziałowego, decyzja o zatwierdzeniu podziału nieruchomości i jej skutki prawne, koszty postępowania podziałowego),
• podział nieruchomości bez decyzji podziałowej,
• wydzielanie działek gruntu pod drogi publiczne,
• połączenie nieruchomości w celu ponownego ich wydzielenia (warunki połączenia nieruchomości i ponownego ich wydzielenia, czynności w postępowaniu o połączenie nieruchomości i ponowne ich wydzielenie, decyzja o zatwierdzeniu połączenia nieruchomości i ponownego ich wydzielenia);

Scalenia i podziały nieruchomości:

• przedmiot scalenia i podziału nieruchomości (cel i charakter scalenia i podziału nieruchomości, nieruchomości rolne i leśne, nieruchomości o innym przeznaczeniu),
• warunki scalenia i podziału nieruchomości (dopuszczalność scalenia i podziału nieruchomości , kryteria scalenia i podziału nieruchomości),
• postępowanie scaleniowo-podziałowe (wszczęcie postępowania scaleniowo-podziałowego na wniosek, wszczęcie postępowania scaleniowo-podziałowego z urzędu, uchwała o przystąpieniu do scalenia i podziału nieruchomości, uczestnicy postępowania scaleniowo-podziałowego, Rada uczestników scalenia, uchwała o scaleniu i podziale nieruchomości),
• uchwała o scaleniu i podziale nieruchomości (charakter prawny uchwały o scaleniu i podziale, zakres treści uchwały o scaleniu i podziale, skutki prawne uchwały o scaleniu i podziale, opłata adiacencka),
• wydzielanie działek gruntu pod drogi (sposób wydzielania działek gruntu, skutki prawne scalenia i podziału wobec działek gruntu wydzielonych pod drogi, uprawnienia odszkodowawcze);

Rozgraniczania nieruchomości:

• pojęcie granicy nieruchomości i jej rodzaje,
• przedmiot, cel i rodzaje rozgraniczenia nieruchomości (rodzaje rozgraniczenia nieruchomości: administracyjne, sądowe,    w ramach scalenia i wymiany gruntów rolnych i leśnych; wznowienie znaków granicznych; przyjmowanie granicy przy podziale nieruchomości, przyjmowanie granic przy scaleniu i podziale nieruchomości),
• rozgraniczenie administracyjne (przedmiot i cel rozgraniczenia, sposoby wszczęcia postępowania,    strony postępowania rozgraniczeniowego, upoważnienie geodety do wykonywania czynności rozgraniczenia),
• ugoda rozgraniczeniowa (przedmiot i charakter prawny ugody, przesłanki zawarcia ugody przed geodetą, przesłanki zawarcia ugody przed sądem, czynności geodety po zawarciu ugody przez strony, koszty postępowania zakończonego ugoda przed geodetą),
• rozgraniczenie sądowe (przedmiot postępowania, właściwość sądu, cywilnoprawne przesłanki rozgraniczenia),
• wznowienie znaków granicznych (przedmiot i cel wznowienia znaków granicznych, przesłanki wznowienia znaków granicznych, czynności wznowienia znaków granicznych, koszty czynności wznowienia znaków granicznych);

Ewidencji gruntów i budynków – podstawy prawne prowadzenia i aktualizacji danych:

• pojęcie granicy nieruchomości i jej rodzaje,
• przedmiot, cel i rodzaje rozgraniczenia nieruchomości,
• inne procedury wznawiania, przyjmowania i ustalenia przebiegu granicy,
• rozgraniczenie administracyjne,
• ugoda rozgraniczeniowa,
• rozgraniczenie sądowe,
• wznowienie znaków granicznych.